[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ksią\ce Przesądy Indian meksykańskich" Cecilio A. Robelo. On te\ podaje za
kronikarzem Paulem Mendietą, \e Pierwszy i święty biskup Meksyku uwięził
jednego z czarowników, który nazywał się Ocelotl, i skazał go na wygnanie do
Hiszpanii, bo był bardzo szkodliwy. Lecz \e statek zaginął w pobli\u portu,
więcej o nim nie słyszano". Nie zdołano jednak wszystkich czarowników i
znachorów zniszczyć, a \e w czasach kolonii medycyna oficjalna słu\yła przede
wszystkim Hiszpanom, Indianie zaś pozostawali nadal pod opieką uzdrowicieli
tubylczych, tradycja magiczno-medyczna mogła się zachować nieomal bez zmian.
Przetrwały równie\ dawne zabobony i przesądy, którymi zajmuje się Robelo. Na
przykład sądzono dawniej, \e jeśli urodziły się bliznięta, musiał umrzeć ojciec
albo matka. Złym znakiem były wstrząsy podziemne, przepowiadały bowiem rychły
koniec zapasów kukurydzy. Upatrywano przestrogi w pohukiwaniu sowy. Było bardzo
zle, jeśli do chaty wśliznął się królik. Chorobę zwiastował du\y pająk, a gdy
wkradł się do mieszkania śmierdziel nic nie mogło uchronić właściciela przed
śmiercią. Mrówki, \aby, ropuchy albo szczury w domu te\ sygnał nieszczęścia,
mo\e choroby, nawet śmierci, której \yczy ktoś zawistny.
52
Opierając się na Bernardino de Sahagunie, Robelo podaje wiele dawnych przestróg.
Młoda dziewczyna nie powinna jeść na stojąco, bo nie wyjdzie za mą\ w swojej wsi.
Brzemiennej nie pozwalano patrzeć na słońce lub księ\yc podczas zaćmienia,
wierząc, \e urodzi dziecko z zajęczą wargą; \eby temu zapobiec, nale\ało wło\yć
między piersi nó\ z obsydianu. Kobieta cię\arna nie powinna te\ chodzić nocą, bo
dziecko będzie płaczliwe. A jeśli nocą chodził ojciec i ukazała mu się jakaś
mara dziecko bez wątpienia umrze na serce. Kobiety mogły uniknąć złych
następstw nocnych peregrynacji, kładąc na piersi kamyczki bądz posypując je
popiołem, mę\czyzni równie\ dzięki kamyczkom albo dzikiemu tytoniowi.
Mę\czyzna nie powinien zbli\ać się w sandałach do gniazda kury, bo nie wylęgną
się kurczaki albo jeśli się wyklują szybko przyjdzie na nie pomór. Uniknie
się tego kładąc obok gniazda stare sandały.
Kichanie oznaczało, \e ktoś zle o kichającym mówi. Kiedy podczas mielenia
kukurydzy pękły \arna był to znak, \e kobieta, która mełła, szybko po\egna się
ze światem albo \e umrze ktoś z rodziny.
I jeszcze jedno, podobne do naszych zalecenie. Kiedy dzieciom wylatywały zęby
mleczne, nale\ało wrzucić je do mysiej norki, bo inaczej nowe nie urosną.
Wszystkie te przesądy twierdził Bernardino de Sahagun były jako świerzb,
który czyni krzywdę wierze katolickiej.
Cecilio A. Robelo pisze o dawnych czasach, Hanz Lenz poświęcił swoją ksią\kę
Papier i przesądy'"" temu, co się dzieje współcześnie w zamieszkanej przez
Indian Otomi wiosce San Pablito, stan Puebla. Informuje nas o roli zabobonów,
obrzędów i czarowników w powiązaniu z funkcją wycinanek z papieru u\ywanych w
epoce przed-kolumbijskiej głównie podczas ceremonii poświęconych bóstwom wody i
wzgórz. Teraz repertuar tych magicznych zabiegów został znacznie wzbogacony,
chocia\ nadal jest on mocno osadzony w powszechnym w Meksyku zjawisku, zwanym
presencia del pasado, czyli obecności przeszłości; jej puls bez wątpienia
przyśpieszają czarownicy.
W San Pablito znajduje się wprawdzie kościół Matki Boskiej z Candelarii, ale
Otomi oddają cześć głównie dawnym bogom słońca, wody, nasion, ognia, ziemi i
powietrza. Księ\yc te\ jest dla nich
53
bogiem, ale nie najlepszym, bo cierpią przezeń kobiety; zła jest równie\ tęcza,
zabija cię\arne.
I jeszcze jedno bóstwo, którego się boją. Nazywają je Moctecuhzoma, od imienia
azteckiego władcy (zwanego przez nas raczej Moctezumą), który pozwolił podbić
państwo Hiszpanom, czym, jak widać, nie zapisał się dobrze w pamięci potomnych.
Moctecuhzoma to złe powietrze", diabeł, któremu się przypisuje wszelkie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]