[ Pobierz całość w formacie PDF ]
przód powiedziawszy o niektorych lekarstwach niepozwolonych, ktorych wiele ludzi zażywać zwykło. Te
tedy lekarstwa bywają odprawowane słowy abo uczynkami zabobonnemi. Słowy jako gdy niektorzy robaki
w palcach, abo członkach jakich będące, słowami i zamawianiem nie pozwolonym leczą [& ] Uczynkami
jako niektorzy ludzie są, ktorzy na bydło uczarowane nie kropią święconą wodą, ale ją w gębę leją.
Słowne lekarstwa iż nie są przystojne, nad to cośmy wysszej powiedzieli. Gwilhelm tak dowodzi.
Jeśliby abowiem słowa miały jaką moc, [& ] ta moc byłaby z czterech miar, abo względem powietrza, abo
względem dzwięku, abo względem rozumienia, abo względem tych wszystkich rzeczy. Nie względem
powietrza, bo powietrze nie zabija, chyba żeby było zarażone. Nie względem także dzwięku, bo tylko
dzwięk wielki obraża słuch. Nie względem także rozumienia, abowiem wspomnienie szatana, śmierci, abo
piekła zawszeby szkodzieło, także zdrowia i dobroci wspomnienie zawszeby pożyteczne było: Nie
względem też wszytkich rzeczy, rzecz abowiem spojona z cząstek słabych, i sama jest słaba.
A jeśliby kto rzekł. Pan Bóg dał moc słowom jako ziołom, i kamieniu, to miejsca niema. Jesli abowiem
moc jaka najduje się w słowach niektorych jako Sakramentalnych, abo w błogosławieństwach i modlitwach
pozwolonych, tę moc w sobie mają, nie jako słowa, ale z postanowienia, i zrządzenia Bożego i z obietnice
Bożej. [& ]
[& ] Lekarstwa także uczynkowe, ktore się prozne bydz zdadzą, wysszej opisane są. Jako w krainach
Swewiej jest obyczaj wzięty, iż dnia pierwszego Maja, pierwej niż słońce wznidzie, niewiasty wiejskie
wychodzą i z lasów, abo drzew przynoszą gałęzie wierzbowe, abo' też inszego drzewa, z ktorego wieniec
uplotszy, zawieszają nad wroty stajnie abo obory powiedając: iż tym sposobem bydło cały rok od czarownic
bespieczne bywa. Ktore to lekarstwo, według rozumienia tych, ktorzy mowią: że rzeczy prozne proznymi
tłumić godzi się, byłoby przystojne i pozwolone. Jako też i owo, gdy choroby wierszami, albo zamawianiem
[& ] niektore odganiają. Ale mowiąc bez urazy. Jeśliby pierwszego dnia bądz też, i drugiego, niewiasta, abo
mężczyzna wyszedł, nie upatrując wschodu słońca, ani zachodu, dla zbierania ziół, abo gałązek z modlitwą
Pańską, i składem wiary Chrześcijańskiej, abo Kredem, i wieniec z tych gałązek uplotszy zawiesiłby go nade
drzwiami obory z dobrą wiarą, poruczając skutek woli Bożej, takowyby nic nie zgrzeszył, i owszem
godnyby był pochwały. Jako są i owi, ktorzy w winnicach, abo zbożu Krzyż S. stawiają, gałąski i kwiatki w
Niedzielę kwietną święcone miotają doświadczając tego, że choć po bliżu grad zboże pobijał, zboża ich
wszakże w cale zostawały. Podobne są im i owe niewiasty, ktore dla zachowania mleka, żeby go im
czarownice czarami swemi nie odejmowały, wszytko mleko, ktore w Sobotę udoją, za jałmużnę ubostwu
rozdają. [& ]
Nadto Nider w Xięgach pisze [& ] że przeżegnawszy krzyżem świętym krowę i Pacierz zmowiwszy z
Pozdrowieniem Anielskim trzydzieści kroć, abo blisko tego, ustaje sprawa szatańska, jeśli jeno jest z
czarów.
[& ] Do tego iż czarownice, gdy chcą ktorej krowie mleko odjąć, zwykły z domu onego, gdzie krowa
jest, trochi mleka, abo masła od onej krowy zrobionego dostawać, i tak nauką swoją bezbożną bydlę potym
uczarują. A przeto niech będą ostrożne białegłowy, u ktorych podejrzane niewiasty czegokolwiek proszą,
żeby im bynamniej niepożyczały i niedawały.
Są także drugie, ktore gdy baczą, że się w robieniu masło darzyć niechce, ktore w maslnicach pospolicie
robią, tedy jako najprędzej z domu białejgłowy podejrzanej, trochy masła dostają, jeśli mogą dostać, z
którego trzy sztuczki uczyniwszy, wzywając Trojcę przenaświętszej [& ] one sztuczki w maslnicę wrzucają,
i tak czary odganiają. Ktore także prozne rzeczy proznymi tłumią, z tej tylko miary, iż masła od czarownice
podejrzanej dostają. A gdyby zaniechawszy tego, wzywając Trojce przenaświętszej, Pacierz tylko mowiąc,
choć swego masła własnego trzy sztuczki wrzuciła skutek woli Bożej poruczając, niemiałaby bydz
naganiona, aczkolwiek też i chwalić niemasz co, dla trzech sztuczek masła wrzuconych. Lepiejby uczyniła,
gdyby miasto tych sztuczek masła, wodą święconą pokropiwszy, i troszkę święconej soli wrzuciwszy z
modlitwą, jako wyżej, czary odganiała.
Nakoniec iż częstokroć krowy od czarów zdychają, mają bydz ostrożne ktorym się to przydaje, żeby
pod progiem obory, abo stajnie, pod żłobem i gdzie bydło napawają, ziemia była wybrana, a na miejsce jej
ziemie inszej święconą wodą pokropiwszy żeby nakładziono. Częstokroć abowiem czarownice to
przyznawały, iż naczynia czarow swoich na tych miejscach osobliwie chowały: przyznały i to, że za
rozskazaniem szatańskim tylko były powinny dołek wykopać, w ktory szatan sam czary wkładał, ktore to
czary, rzecz barzo podła bywała, kamień, drewno, mysz, abo wąż jaki. [& ]
Przeciwko gradom zaś, i burzom nadto cośmy o postanowieniu znaku krzyża świętego wyżej
wspomnieli, to też lekarstwo jest zwyczajne. Trzy ziarna gradu wzywając Trojce przenaświętszej miecą w
ogień, a zmowiwszy dwa abo trzykroć Pacierz z pozdrowieniem Anielskim przydają Ewanielia Jana ś. Na
początku było słowo żegnając burzą wprzód, i pozad, i ze wszytkich stron ziemie. Nakoniec trzykroć
[ Pobierz całość w formacie PDF ]